حسابداری یکی از قدیمیترین مشاغلی است که بوجود آمده وجزء بسیارمهمی از اقتصاد یک تجارت وحتی اقتصاد یک کشوراست.
با این حال بسیاری از افرادی که به این حرفه مشغول اند، به دانشی که مورد نظر شغل آنها وبارسنگینی که بر دوششان است بی اعتنا هستند و این امر باعث شده که حتی در نظر عموم این شغل نتواند جایگاهی شناخته شده برابربا آنچه که واقعا دارد بدست آورد.
اکثر کسانی که بعنوان حسابدار شناخته میشوند در نظر حسابداری،صندوقدار و اپراتورسیستم هستند و از دانش کافی برای آنکه بتوان آنها را یک حسابدار کامل دانست ندارند و تنها دانشی که از آن استفاده میکنند، استفاده از نرم افزارها و دانش پایه حسابداری است، درحالیکه حسابداری بسیار فراتر از این است.
شاید اگر بگوییم بار کل مجموعه بردوش حسابداران است اغراق نکرده ایم چرا که اگر ثبت خرید و فروشها، محاسبات حقوق و بسیار موارد دیگر که ثبت و تجزیه و تحلیل آنها برعهده ی حسابداران است به درستی انجام نگیرد میتواند باعث شکافی عمیق در صورتهای سود و زیان ، ترازهای مالی ، هزینه های مالیاتی و… و حتی ورشکستگی شرکت شود.
و از آنجا که مدیران مالی قبل از آنکه بتوانند مدیرانی با تجربه و کارآمد باشند، باید به عنوان یک حسابدار زبده شناخته شوند نیاز به اینکه حسابداران از خصوصیات و ویژگی های مورد نیاز برخوردار باشند بیش از پیش احساس میشود. در این مقاله سعی شده برخی از مهمترین ویژگی ها و وظایف یک حسابدار موفق و کارآمد را مشخص کرد. البته لازم به ذکر است؛ در حسابداری مانند هر شغل دیگری نوع و محل فعالیت و بسیاری موارد دیگر بر روی ویژگی ها تاثیر میگذارند و گاها حسابدار نیاز دارد تا تعدادی از این ویژگی ها و یا همه ی آنها و در مواقعی حتی بیشتر از ویژگیهای ذکر شده را داشته باشد تا بتواند هم در کار خود موفق باشد و هم برای شرکت سود آور و حتی آنرا دگرگون سازد.
1) دانش حسابداری :
یک حسابدار باید علاوه بر دانش پایه حسابداری، دانشهای تخصصی این رشته را نیز فرا بگیرد.
این دانش میتواند در راستای فعالیت اصلی شرکت و یا حتی خارج از آن باشد اما ضروری است که همواره بر دانش خود بیفزاید؛ که میتوان به موارد زیر برای افزایش دانش حسابداری اشاره کرد:
حسابداری مالی،حسابداری مالیاتی،حسابداری صنعتی،حسابداری حقوق و دستمزد؛
قوانین کاروتامین اجتماعی، قوانین مالیاتی، قوانین وام ها و بهره های بانک ها و…
2) به روز بودن :
با توجه به اینکه همه شرکتها برای آنکه بتوانند همیشه درحال سودهی باشند و بازار دائمی برای محصولات و یا خدمات خود داشته باشند؛ پیوسته به دنبال راههای مختلفی هستند و این برعهده حسابداران است تا با به روز بودن و داشتن اطلاعات درمورد: بازارها ، رقبا ، نرم افزارها ، شیوه های کسب درآمد ، قیمت ارزها، قیمتهای جهانی کالاهای هم رده محصولات خود شرکت؛ به مدیران مالی و هیئت رئیسه برای پیشبرد اهداف شرکت کمک کنند و از آنجا که قوانین میتوانند طی سالها و دوره ها تغییر کنند یک حسابدار باید درمورد قوانین مرتبط مانند قوانین: مالیات ها ، حقوق ، وامها و … همیشه اطلاعات جدید را داشته باشد.
3) قدرت تجزیه و تحلیل :
همانگونه که قبلا گفته شد، حسابدار باید در مورد بازارهای موجود و رقبا اطلاع داشته باشد، ولی تنها اطلاع داشتن کافی نیست بلکه او باید قدرت تجزیه و تحلیل این بازارهارا نیز داشته باشد.
علاوه بر آن باید بتواند در مورد درآمد ها و هزینه ها به درستی تصمیم بگیرد و اشتباهات را پیدا کرده از ضررهایی که ممکن است در آینده پیش بیاید جلوگیری کند.
تهیه صورتهای مالی یکی از مهمترین مسئولیتهای حسابداران است و تهیه و بررسی آن ها نیازمند قدرت تحلیل و تجزیه داده هایی است که دراختیار او قرار میگیرد.
4) آشنایی با نرم افزار ها :
طی سالهای گذشته نرم افزارهای زیادی برای کمک به حسابداران در دسترسشان قرار گرفته و شرکتهای مختلف با توجه به نیاز خود یک یا چند نرم افزار را تهیه میکنند . یک حسابدار باید بتواند برای سرعت بخشیدن به کار خود و جلوگیری از خطاهای احتمالی نحوه کار با این نرم افزارها را یاد بگیرد و قدرت تایپ سریع داشته باشد و کلیدهای میانبر نرم افزار ها را بداند.
5) انعطاف پذیری :
محل کار حسابدار و یا نوع فعالیتی که کارفرما و یا مدیرمالی از او انتظار دارد، ممکن است تغییر کند. یک حسابدار زبده باید خود را با اینچنین تغییرات احتمالی وفق دهد .
همچنین تغییر در نوع کاربری و یا تغییرات اقتصادی نباید در روند حسابداری تاثیر منفی بگذارد و این بر عهده حسابدار است تا با انعطاف پذیری همیشه بتواند بهترین راه را پیدا کند.
6) صداقت:
از ویژگی های مهم یک حسابدار میتوان به صداقت و تعهد کاری او نام برد. حسابدار مسئول پیگیری بسیاری از هزینه ها و درآمد ها است؛ که خود این ارقام جزء دارایی های شرکت محسوب میشوند. او همچنین بنابر موقعیت خود به اطلاعات زیادی در باره فعالیتها ، قراردادها ، لیست مشتریان و… دسترسی دارد و وظیفه او نهایت تلاش برای حفظ این اسرار است.
7) داشتن فن بیان و فن ارتباط:
یک حسابدار با بسیاری از اشخاص با توجه به نوع حسابداری خود در ارتباط است. او باید بداند با هر شخص چگونه صحبت و آنها را قانع کند.
گاهی اوقات با کارگران یا کارمندان وارد بحث میشود که باید با فن بیان خود آنها را آرام و مجاب کند و گاهی ممکن است در جلسات با هیئت مدیره روبه رو شود و برای آنها در مورد مسائل شرکت توضیح دهد، او باید بتواند به درستی، صریح و بدون پیچیدگی مسائل را روشن سازد.
یک حسابدار همچنین با مدیران بازرگانی، مدیران مالی، انبارداران، طلبکاران، بدهکاران، خریداران، مسئول فروشهای شرکتهای مقابل، انباردارهای شرکتهای مقابل و بسیاری افراد دیگر تعامل دارد که باید نحوه برخورد با آنها را سریع بیاموزد.
8) پشتکار داشته باشد:
در بسیاری از مواقع حسابها به هر دلیلی ممکن است با هم مغایرت داشته باشند و یا شرکت با خطرهای مالی مواجه شود. دراینجا است که حسابدار با پشتکار و دقت حسابها را بررسی ،اشتباهات را پیدا و در راستای حذف آنها اقدام میکند.
همچنین حسابدار باید پیگیر فاکتورها، چکها و داده های شرکت باشد که انجام این کار داشتن پشتکار و تعهد است.
9) رهبری:
یک حسابدار باید بتواند رهبری یک گروه حسابداری را بر عهده بگیرد .
گاها شرکتها بسته به نوع کار خود، چند حسابدار دارند و وظیفه ی نظارت و رهبری آنها برعهده
سرحسابداراست؛ که خود نیاز به دانش وسیع حسابداری، نحوه برخورد با حسابداران دیگر، استراتژی مناسب و حتی روانشناسی عالی دارد.
10) زبانهای خارجی:
شاید بنظر عجیب باشد که دانستن زبان خارجی را در زمره ویژگیهای یک حسابدار ببینید.
اما دقت داشته باشید که :
دانستن زبان خارجی برای حسابدار شرکتی که صادرات و واردات دارد، میتواند بسیار کمک کننده باشد. دانستن اصطلاحات به زبان دیگر مخصوصا در شرکتهای چند ملیتی کار حسابداران را بسیار ساده تر و ارتباط با دیگر شرکتها را بسیارعمیق تر و پربازده ترمیکند.
11) اطلاعات در مورد نوع فعالیت شرکت :
داشتن اطلاعات در مورد نوع فعالیت شرکت ، مواد اولیه ،پروسه فرآوری محصول و فروش خدمت یا کالا و خدمات پس از فروش و… کمک بسیار زیادی به تجزیه و تحلیل داده ها توسط حسابدارمیکند و راههای کم کردن هزینه و افزایش سود را پیش پای او میگذارد.
با این تعاریف پی میبریم که شغل حسابداری بسیار فراتر از حساب و کتاب های ساده و یا محاسبه حقوق با یک جدول خاص است.
بلکه برآمدن از مسئولیتی که بر دوش یک حسابدار زبده است نیازمند تخصص بالای او و داشتن ویژگی ها و مهارتهای خاص و بالا میباشد.
سخن پایانی:
در کل یک حسابدار؛ باید دارای قدرت تجزیه و تحلیل بالا ، حس مسئولیت ، اطلاعات کافی در مورد شرکت و محصول یا خدمت ، دقت ، سرعت عمل بالا ، منظم ، خلاق ، تعاملگر، صادق ، انعطاف پذیر ،حافظه قوی، ریسک پذیری، مهارت ارتباطی ، مهارت سخنوری ، قدرت تطبیق داده ها ، قاطع و توانایی رهبر بودن را داشته باشد.
مهزیار سلطانی
فراگیر رشته حسابداری