هر سال با ورود به اردیبهشت ماه، انبوهی از سوالات مشابه این سوال مطرح می شود که آیا روز ۱۱ اردیبهشت (روز جهانی کارگر)، برای کارگران تعطیل اجباری است یا اختیاری؟ و اگر کارکنان در این روز بجای استفاده از تعطیلی، مشغول به کار باشند آیا مستحق دریافت فوق العاده ای میشدند یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، مطابق ماده ۶۳ قانون کار، علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، مثل اعیاد و ایام سوگواری، روز ۱۱ اردیبهشت نیز برای کارکنان مشمول قانون کار تعطیل رسمی محسوب می شود.
باتوجه به اینکه روز مذکور جزء تعطیلات رسمی این قشر محسوب می شود، چنانچه کارکنان در این روز نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار دهند، کار و وقت آنها از لحظه شروع جزء اضافه کاری محسوب خواهد شد.
در اینجا باید به دو نکته مهم اشاره کرد:
اولا در قانون کار کشور ما، در محاسبات ریالی تفاوتی بین تعطیل کاری و اضافه کاری وجود ندارد، یعنی اگر کار در روز تعطیل رسمی ( مثل اعیاد و مناسبت های ملی و مذهبی و ایام سوگواری ) انجام شود، محاسبات ریالی آن به همان صورت است که محاسبات ریالی اضافه کاری را حساب می کنیم.
ثانیا این موضوع که بعضا تصور می شود، کسانی که کار غیر یدی انجام میدهند کارگر نیستند اشتباه است،
در قوانین کشور ما هرکس که در برابر دریافت مزد، به درخواست کارفرما کار میکند کارگر شناخته شده است مگر اینکه تابع قوانین استخدامی خاص دیگری باشد.
منظورمان از قوانین خاص، قوانینی مثل قانون مدیریت خدمات کشوری است که برای کارمندان دولت تصویب شده، و یا مثلا قانون استخدامی کارکنان نیروی انتظامی که برای کارکنان نیروی انتظامی تصویب و یا هر قانون و مقررات استخدامی دیگری که به تصویب مراجع صاحب صلاحیت کشور رسیده باشد، منظور از مراجع صاحب صلاحیت، مراجعی مثل مجلس شورای اسلامی و یا مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
پس این تصور که بعضا سوال می شود، مثلا مگر میشود که یک مهندس یا پزشک یا فردی که دارای مدرک تحصیلی لیسانس است کارگر باشد، باید در پاسخ گفت؛ که بله کارگر بودن هیچ ارتباطی به مدارج تحصیلی و یا رده های شغلی ندارد یعنی معاون مدیرعامل یک شرکت خصوصی هم کارگر است، و یا رئیس شعبه یک بانک خصوصی هم کارگر است، مشروط به اینکه رابطه استخدامی اینها تابع قوانین خاص کشور که در بالا به آن اشاره شد، نباشد.
پس اگر بخواهیم خلاصه کنیم باید گفت؛ هرکس که بنابه درخواست کارفرما در برابر دریافت مزد و حقوق کار می کند و تابع قانون استخدامی خاص هم نیست تابع قانون کار است و به او کارگر میگوییم و این کارکنان اگر در روز ۱۱ اردیبهشت که جزء تعطیلات رسمی کارگران است با خواست خودشان به کار مشغول به کار شوند مستحق دریافت فوق العاده اضافه کاری میشوند که نرخ آن ۴۰ درصد از نرخ هرساعت کار عادی بیشتر است.
یک نکته بسیار مهم دیگر که باید گفت، این است که کارگاه های خانوادگی از شمول قانون کار خارج هستند و شاغلین در این کارگاهها که پدر و فرزند و یا مادر و فرزند و یا زن و شوهر هستند ، کارگر محسوب نمی شوند.
